Symbol Eucharystii

Czym jest Eucharystia?

Eucharystia to sakrament w teologii chrześcijańskiej, nazywany także Najświętszą Ofiarą, Mszą Świętą czy Wieczerzą Pańską. Jest pamiątką Męki i Śmierci Chrystusa, celebrowaną przez wspólnoty kościołów: katolickiego, prawosławnego i protestanckiego – tu nieco inaczej obchodzona i rozumiana ze względu na reformację. Eucharystia stanowi odzwierciedlenie braterstwa wszystkich wiernych Kościoła. Ukazuje się ją w postaci trzech przedmiotów: hostii, kielicha i kiści winogron. Są to symbole najważniejszego elementu celebracji liturgicznej, niezbędne do jej przeprowadzenia – przeistoczenia, inaczej zwanego transsubstancjacją, czyli przemiany chleba w ciało Chrystusa i wina w Jego krew.

Jakie jest znaczenie symboli eucharystycznych?

Hostia – okrągły, biały opłatek, wykonany z niekwaszonego chleba pszennego, opatrzony chrystogramem, monogramem imienia „Jezus” w formie akronimu, czyli dużymi literami „IHS” to eucharystyczna postać ciała Pańskiego. Używany podczas sprawowania sakramentu Eucharystii w czasie przeistoczenia. W kształcie, jaki znany jest do dzisiaj, wypiekany od XII wieku. Symbolizuje ofiarę Chrystusa, na wzór chleba, którym łamał się On z dwunastoma Apostołami podczas Ostatniej Wieczerzy. Ponadto oznacza człowieka, jego pracę włożoną w produkcję chleba.

Kiść winogron, winorośl – symbol krwi Pańskiej, Eucharystii, męki i śmierci męczeńskiej Jezusa na krzyżu. Winogrona wyobrażają wino, w teologii chrześcijańskiej obrazujące krew Chrystusa, obecną w Eucharystii. Żydzi wierzyli, że krew to siedlisko życia, którego dawcą jest sam Bóg, dlatego zakazywali jej spożywania.

Kielich – naczynie eucharystyczne używane w liturgii chrześcijańskiej. Służy do spożywania konsekrowanego wina – krwi Chrystusa. Symbolizuje cierpienie, mękę i śmierć. Każdy chrześcijanin uczestnicząc w Eucharystii, dzieli ją z Chrystusem. Wino i hostia łączą się w kielichu w czasie przeistoczenia – do wypełnionego krwią Pańską kielicha kapłan wrzuca fragment ciała, czyli wraca życie.

Gdzie można spotkać symbole eucharystyczne?

Od średniowiecza w sztuce sepulkralnej kielich i hostia stanowiły atrybuty św. Barbary, patronki dobrej śmierci. W czasach późniejszych symbole pojawiały się przeważnie na grobach kapłanów. Dziś zdobią głównie stroje liturgiczne kapłanów oraz inne dewocjonalia (np. obrazki).