Symbole hydrauliczne

Czym są symbole hydrauliczne?

Oznaczenia hydrauliczne przedstawiają na schematach różnego rodzaju zawory, zbiorniki, pompy, silniki i nanometry. Symbole te można podzielić na kilka kategorii w zależności od przeznaczenia konkretnych elementów. Możemy wyróżnić symbole elementów: przetwarzających energię, gromadzących energię, sterujących ciśnieniem, siłowników hydraulicznych, sterujących kierunkiem przepływu, gromadzących, przygotowujących i utrzymujących własności oleju hydraulicznego, sterujących natężeniem przepływu, pomiarowych i wskaźników, symbole sterowań i położeń.

Jak wyglądają symbole hydrauliczne?

Symbole ogólne:

Do tej grupy należą symbole kierunku przepływu i oznaczania czynnika hydraulicznego i pneumatycznego. Są to trójkąty – pierwszy czarny, skierowany podstawą do góry i biały o czarnym konturze, w podobnym ułożeniu. Strzałka wskazuje zmienność lub nastawialność np. pompy.

Kolejna strzałka, tym razem łukowato wygięta, z dwoma grotami, wskazuje ruch obrotowy – groty strzałki pokazują jego kierunek. Następne dwa symbole oznaczają przewody – linia ciągła przewód zasilający lub powrotny, linia przerywana – przewód sterujący i odprowadzenia przecieków. Linia przerywana złożona z krótkich i długich kresek oznacza kilka elementów złożonych w jedną całość. Dwie linie równoległe to symbol elementu mechanicznego, np. wału, dźwigni.

Symbole elementów przetwarzających energię:

Ta grupa symboli dotyczy oznaczeń pomp i silników w różnych wariantach. Znaki przyjmują formę okręgów, z których z dołu i z góry odchodzą pionowe linie pojedyncze, a linie podwójne równoległe – z prawego boku. W środku okręgu znajduje się jeden lub dwa czarne trójkąty.

Symbol pierwszy – z jednym trójkątem – oznacza pompę o stałej wydajności i jednym kierunku tłoczenia, ten z dwoma trójkątami – o dwóch kierunkach. Oznaczenie z jednym trójkątem, ale przekreślone ukośną strzałką, wskazuje pompę o zmiennej wydajności.

Podwójny okrąg z jednym trójkątem każdy to symbol pompy dwustrumieniowej.

Oznaczenia silników (o jednym kierunku przepływu, o dwóch kierunkach przepływu i o zmiennej chłonności) przybierają formy symboli pierwszych trzech pomp z tą jedną różnicą, że w tych znakach trójkąty ułożone są podstawą do góry, a nie tradycyjnie.

Symbole elementów sterujących ciśnieniem:

W tej kategorii symboli znajdziemy tylko jedno oznaczenie – zaworu maksymalnego. Ogranicza on ciśnienie w urządzeniu.

Symbole siłowników hydraulicznych:

Kolejną grupę stanowią symbole siłowników hydraulicznych. Podstawowy symbol siłownika jednostronnego działania składa się z dwóch nachodzących na siebie prostokątów, z niewielką strzałką u podstawy jednego z nich. Kolejny to symbol siłownika z jednostronnym tłoczyskiem, następny z jednostronnym tłoczyskiem i z powrotem tłoka pod działaniem sprężyny. Kolejny znak siłownika, z dwoma strzałkami, cechuje się jednostronnym tłoczyskiem, ale dwustronnym działaniem. Następny cechuje się nie nastawnym tłumieniem ruchu w lewym skrajnym położeniu tłoka, kolejny – w obu skrajnych położeniach tłoka. Ostatni charakteryzuje się tłoczyskiem dwustronnego działania.

Symbole elementów sterujących kierunkiem przepływu:

Do tej kategorii należą symbole zaworów. Pierwszy znak to zawór nieobciążony zwrotny, drugi – jest obciążony sprężyną (falowana linia). Trzeci z kolei jest symbolem zaworu zwrotnego sterowanego, o dwóch możliwych kierunkach przepływu – od A1 do A2 i na odwrót. Zawór zwrotny sterowany podwójny ma również dwa dopuszczalne kierunki przepływu A1-A2, B2-B1 oraz B1-B2 i A2-A1. Ostatni znak to zawór odcinający.

Symbole elementów gromadzących, przygotowujących i utrzymujących własności oleju hydraulicznego:

W tej grupie znajdują się tylko trzy symbole: oznaczenie zbiornika, filtra i chłodnicy.

Symbole elementów sterujących natężeniem przepływu:

W tej grupie znajdziemy kolejne symbole zaworów. Tym razem będzie to: zawór dławiący nienastawialny – charakterystyczne dla niego są opory przepływu niezależnie od lepkości medium; zawór dławiący nienastawialny, ale z oporami w zależności od lepkości medium; zawór dławiący nastawialny – jego opór również zależy od lepkości medium; zawór dławiąco-zwrotny i dzielnik strumienia.

Symbole elementów pomiarowych i wskaźników:

Kolejną kategorię stanowią elementy pomiarowe. Należą do nich (kolejno na rysunku): wskaźnik ciśnienia, manometr, termometr, przepływomierz i poziomowskaz.

Symbole rozdzielaczy – symbole sterowań:

Do symboli sterowań należy 11 symboli: symbol ogólny sterowania, dźwignia ręczna, sprężyna, przycisk, zatrzask trójpozycyjny, elektromagnes z jedną cewką, elektromagnes z dwoma cewkami, sterowanie hydrauliczne, sterowanie hydrauliczne proporcjonalne, sterowanie pneumatyczne, sterowanie pneumatyczne proporcjonalne.

Symbole rozdzielaczy – symbole położeń:

Ostatnią grupę oznaczeń stanowią symbole położeń. Znajdziemy tu m. in. rozdzielacz dwupołożeniowy i trzypołożeniowy, dwie drogi połączone – kanał otwarty – strzałka wskazuje tu kierunek przepływu medium, dwie drogi odcięte – kanał zamknięty, kanały suwaków trójdrogowych i czterodrogowych.